دوربین های امروزه ، تکنولوژی های هوشمند فوق العاده ای دارند ! چنان هوشمندند که گویا یک عکاس حرفه ای را داخل خود گنجانده اند . بهترین تنظیمات خودکار را شامل می شوند و انسان راحت طلب امروزه را با این تنظیمات بدون دنگ و فنگ هوشمند بیشتر به خود وابسته می کند !
فوکوس اتومات و سریع، سیستم نورسنجی دیجیتال ، تنظیمات بی نظیر برای حساسیت و رزولوشن بالا تنها نمونه هایی از امکاناتی است که عکاسی با دوربین های دیجیتال امروزه را لذت بخش تر کرده است .
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید با این سطح از پیشرفت هنوز به گرد پای چشم های انسان هم نمی رسند .
یکی از راز های مشترک بین عکاسان حرفه ای این است که کنترل تمام عملکرد های دوربین را یک تنه خود به گردن میگیرند و چندان توجهی به تنظیمات خودکار ندارند .
اما مسئله اصلی اینجاست که اگر تنظیمات دستی را به خوبی ست نکنید ، نتیجه حاصله شما را از هنر عکاسی زده می کند . اگر میخواهید تنظیمات شخصی سازی شده را به سبک و سیاق عکاسان حرفه ای پیاده سازی کنید ، بهتر است این مقاله را به دقت مطالعه کنید .
عکاسی در حالت تنظیمات دستی حس جالبی به شما القا خواهد کرد . وقتی تصویر را ثبت می کنید و نگاه می کنید ، حس می کنید آنچه در نمایشگر دیده می شود تمام و کمال هنر دست شماست و هیچ عامل دیگری دخیل نیست .
اگر به تازگی پا به دنیای عکاسی گذاشته باشید ، استفاده از تنظیمات دستی چنان بزرگ برایتان جلوه می کند که گویا دستیابی به چنین علمی غیر ممکن است .اما واقعیت اینجاست که استفاده از تنظیمات دستی و فوکوس دستی اصلاً کار خارق العاده ای نیست و در کنار حالت‌های نیمه-خودکار و فوکوس خودکار، در شرایط مختلف قابل استفاده است . اغلب اوقات تنظیمات دستی تنها گزینه‌ ای است که گرد هنر به عکس هایتان می پراکند و در مقابل گاهی وقت‌ها می تواند بدترین انتخاب باشد و عکس های شما را نابود و نازیبا کند ؛ به زبان ساده تفاوت یک عکاس آماتور و عکاس حرفه ای در تشخیص درست این موقعیت هاست .
نوردهی
    استفاده از نوردهی با تنظیمات دستی چه زمان توصیه می شود ؟
دوربین های قدیمی ، فقط با تنظیمات دستی عکاسی میکردند اما هوش مصنوعی دوربین های امروزی دریچه ای جدید از عکاسی را به روی علاقمندان به عکاسی باز کرد به طوری که زحمت تشخیض و تنظیم به صورت دستی از گردن عکاسان تمام و کمال برداشته شد .
هرچند نوردهی دوربین ها نیز از اتومات سازی بی بهره نمانده اما گاهی نوردهی دستی ، نتایج قابل توجهی به نمایش خواهد گذاشت .
اگر تجربه عکاسی در استودیو عکاسی یا با فلاش‌های اکسترنال را داشته باشید ، استفاده از حالت دستی می‌تواند احتمال نوردهی کمتر یا بیشتر از حد را رفع کند . برای عکاسی با کمک فیلترهای کاهش نور ( فیلتر‌های ND) و باز نگه‌داشتن شاتر (Bulb) ، به تنظیم دستی دوربین زمان نوردهی نیاز پیدا می کنید . البته در شرایط نوری منحصر بفرد ، مانند عکاسی ضد نور یا کنسرت بازهم نوردهی دستی حرف اول را میزند .
   در عکاسی ، ارزیابی میزان نور اقدام موثر و مهمی است . اگر از نوردهی دستی استفاده کنید ، فعال کردن نورسنج بسیار تاثیرگذار است . نورسنج در قسمت پایین صفحه نمایشگر وبه شکل درجه‌بندی دیده می‌شود. اگر میزان نوردهی مناسب باشد، نشانگری باید روی عدد صفر قرار بگیرد . اگر نوردهی کم باشد ،  نشانگر به سمت چپ متمایل می شود و روی عددهای منفی می ایستد ، در مقابل اگر نوردهی زیاد باشد نشانگر به سمت راست و عددهای مثبت متمایل می شود .
البته بین اعداد صحیح، استاپ‌های یک‌سوم هم قابل توجه است که برای تنظیم جزیی تر به کار می‌روند.
یک نکته ی خیلی مهم این است که اگر نشانگر نورسنجی دوربین روی عدد صفر ساکن شود ، ضرورتا به معنای صحیح بودن نوردهی نیست و ممکن است لازم باشد به صورت دستی کمی دستکاری شود .
    می توان ادعا کرد عکاسی در حالت دستی، حرفه‌ای تر از حالت‌های دیگر است؟
نمی توان به قطعیت گفت استفاده از تنظیمات دستی مهرات در عکاسی را به همراه می آورد . مهرات در عکاسی یعنی عکاس بسته به نیاز ، از تنظیمات تماما دستی یا M، اولویت شاتر یا S ( این مورد در کانن با Tv شناخته می‌شود) و یا دیافراگم یا A (در کانن Av) استفاده می‌کنند. یک عکاس حرفه ای باید بر این سه حالت اشراف داشته باشد .
     هیستوگرام دوربین برای تنظیم نوردهی چقدر تاثیر گذارند؟
یستوگرام ابزار مهمی برای تشخیص میزان سایه روشن هاست . اگر دوربین‌های DSLR داشته باشید هیستوگرام را روی LCD نشان می‌دهند، ولی اگر دوربین‌ میرورلس داشته باشید  می‌توانید هیستوگرام را به صورت زنده، هم روی نمایشگر و هم روی منظره‌یاب مد نظر داشته باشید .
هیستوگران ها سایه‌ها را در سمت چپ، تُن‌ های میانی را در بخش میانی و هایلایت‌ها را در سمت راست به نمایش می گذارد . اگر نوردهیصحیح صورت گرفته باشد ، این گراف نباید در سمت چپ تراکم داشته باشد .
    با این اوصاف ، بین حالت‌های دستی و نیمه‌خودکار چه تفاوتی وجود دارد ؟
به صورت کلی با تنظیمات دستی، شما تمامی عوامل نوردهی از جمله ایزو، دیافراگم و سرعت شاتر را تحت کنترل میگیرید . در این تنظیمات معمولاً با ست کردن سرعت شاتر و کمک از نورسنج داخلی دوربین به‌ عنوان عامل راهنما، به نوردهی مناسب دست خواهید یافت . اگر اولویت دیافراگم مد نظر باشد ، میزان ایزو و دیافراگم را به شکل دستی تنظیم می‌کنید و دوربین با توجه به میزان نورسنج داخلی، سرعت شاتر مناسب را انتخاب می کند ، که اغلب موارد همان رقمیست که باید به شکل دستی ست می‌کردید.
فوکوس
مقوله مهمتر از استفاده از امکانات یک دوربین ، تشخیص زمان مناسب برای استفاده از آنهاست ؛ فوکوس هم از این قضیه مستثنا نیست و دانستن اینکه بهترین زمان استفاده از حالت دستی یا خودکار چه زمانی است بسیار مهم است ، این مسئله به اندازه‌ی انتخاب دیافراگم باز (مثلاً f/1.4) یا بسته (مثلاً f/11) حائز اهمیت است . اگر فوکوس خودکار نتیجه دلخواه را برایتان به ارمغان نیاورد ، از فوکوس دستی استفاده کنید .
فوکوس خودکار در برخی شرایط نوری عملکرد درستی ندارند و شما مجبورید که از فوکوس دستی استفاده کنید .
    از فوکوس منطقه‌ای چه میدانید ؟
این نوع از فوکوس که به فوکوس منطقه‌ای مشهور است ، یکی از عالی ترین روش‌ها برای عکاسی خیابانی است چون شما را برای عکاسی خیابانی بدون دغدغه همراهی می کند . برای استفاده از این نوع فوکوس ، عمق فوکوس مورد نظرتان را تعیین می‌کنید، بعنوان مثال بین ۲ تا ۵ متر. اگر فوکوس را به صورت دستی روی ۲٫۵ متر و گشودگی دیافراگم را روی f/8 ست کنید، همه چیز در این بازه به صورت واضح و شفاف ثبت می‌شود.
برای تنظیم فوکوس دستی ، چرخش حلقه دور لنز کافیست ، اما روش دیگری نیز وجود دارد که مخصوص عکاسی ماکرو است که هم به شکل دستی هم با کمک صفحه فوکوس قابل پیاده سازی است . در اینجا صفحه فوکوس را توضیح می‌دهیم.
در روش صفحه فوکوس ، شما لنز ماکرو را به صورت دستی روی کمترین فاصله فوکوس تنظیم می‌کنید تا بتوانید سوژه را با نسبت ۱:۱ ثبت کنید . حالا دوربین را روی سه‌پایه محکم میکنید و به سوژه نزدیک می‌کنید. در نهایت با چرخش حلقه مخصوص روی صفحه فوکوس، با عقب و جلو کردن دوربین به نتیجه دلخواه نزدیک شوید و محدود فوکوس خود را کشف کنید .
    چرا و چگونه از فوکوس دستی استفاده کنیم ؟
اگر تا اینجای مقاله را به خوبی مطالعه کرده باشید حتما جواب این سوال را میدانید .
وقتی به لحاظ شرایط نوری ، دوربین نمی‌تواند به درستی فوکوس کند، باید کنترل کار را عکاس به دست بگیرد . البته گاهی میتوان فوکوس دستی و خودکار را به صورت تلفیقی استفاده کرد، یعنی ابتدای کار به شکل خودکار روی سوژه فوکوس کرد و سپس حالت دستی را به کار بگیرید تا فوکوس روی مکان موردنظر ثابت شود. استفاده از این روش برای عکاسی HDR هم خوب است ، چون بین شات‌های مختلف نباید نقطه فوکوس تغییر کند . علاوه بر این ، برای بکارگیری فیلترهای کاهش نور هم توصیه می شود قبل از اتصال فیلتر روی لنز، فوکوس روی نقطه مورد نظر انجام شده و در نهایت فوکوس را روی حالت دستی تنظیم کنید ، چراکه برخی از دوربین‌ها نمی‌توانند از پشت فیلتر های کاهش نور قوی، فرآیند فوکوس خودکار را انجام دهند .
فلاش
یکی از موارد موثر در تبحر عکاسی ، استفاده از تنظیمات دستی فلش است . اگر مدتی با فلاش TTL کار کنید  تنظیمات دستی فلاش بیهوده به نظر می رسد ؛ کنترل دستی فلاش به هماهنگی خروجی در استودیوهای تاریک و شرایط نوری سخت در محیط داخلی یا خارجی کمک می‌کند. با کسب مهارت و یادگیری نکات موثر در این کار می‌توانید همان تنظیم دستی دوربین که مورد توجهتان هست  را روی صحنه اعمال کنید .
    استفاده از تنظیمات دستی فلاش چه مزیتی دارد ؟
می توان ادعا کرد تنظیم دستی دوربین یا فلاش، کنترل همه جانبه را در اختیار شما قرار می‌دهد. حواستان باشد که گشودگی دیافراگم با نور فلاش مرتبط است و سرعت شاتر هم با میزان نور محیطی. تا جایی که می‌توانید حالت‌های عکاسی نیمه‌ اتوماتیک را با فلاش دستی تلفیق کنید.
    چگونه فلاش را به شکل دستی کنترل کنیم؟
ابتدا دوربین خود را روی تنظیمات دستی مناسب قرار دهید ، به عنوان مثال ایزو ۱۰۰ و گشودگی دیافراگم f/8 و سرعت شاتر ۲۰۰/۱ ثانیه . حالا کار با فلاش را از سرعت ۴/۱ شروع کنید . نسبت  به خروجی کار، توان فلاش یا دیافراگم را کم و زیاد کنید .
برخی از فلاش‌ها حالت کنترل دستی زوم را هم شامل می شوند . وقتی که از لنزهای مختلف استفاده کنید، دوربینتان از این قابلیت برای تمرکز نور بر روی سوژه استفاده می کند . اگر ابزارهایی مانند سافت‌باکس را به کار بگیرید ، باید زوم را روی حداقل (مثلاً ۲۴ میلیمتر) تنظیم کنید تا پخش نور به اندازه‌ی کافی باشد .
    آیا تنظیم دستی دوربین با فلاش TTL ممکن است ؟ عکاسی نوزاد در آتلیه نوزاد

ین روش یکی از بهترین روش‌هاست که برای ترکیب نور طبیعی محیط و فلاش، استفاده می شود . مثلا برای عکاسی از مراسم عروسی که معمولاً در محیطی با فضای باز با سقف بلند و کنتراست بالا صورت میگیرد ، استفاده از این حالت بسیار اثربخش خواهد بود . اگر دوربین را روی ایزو با مقدار  ۴۰۰، گشودگی دیافراگم f/5.6 و سرعت شاتر ۶۰/۱ ثانیه تنظیم کنید و در عین حال فلاش پیرو حالت TTL باشد ، نتیجه ای خواهید گرفت که رضایت بخش و جذاب است .

منبع:

عکاسی