به جرات می‌توان گفت که مهم‌ترین مسئله در عکاسی «ترکیب بندی» است. از ابتدای تاریخ عکاسی بارداری تا کنون، پیشرفت‌های تکنولوژیک فراوانی بوجود آمده است، اما هیچ کدام نتوانسته‌اند جای قدرت ترکیب بندی در عکس را بگیرند. هر قدر هم که دوربین‌های پیشرفته و امکانات فراوانی در اختیار داشته باشید، تا زمانی که ترکیب بندی را بلد نباشید، از گرفتن عکس‌های خوب از عکاسی کودک عاجز خواهید بود.
  
در این یادداشت می‌خواهیم ده نکته برای رسیدن به ترکیب بندی‌های بهتر را با هم مرور کنیم. ( در این مقاله به جای واژه Balance از کلمه توازن استفاده شده است. امیدوارم جایگزین مناسبی انتخاب کرده باشم)

۱ . نگاه بیننده در عکس چگونه هدایت می‌شود؟

پیشنهاد می‌کنم به ترکیب‌بندی، به عنوان مقوله‌ای که قرار است طرز نگاه مخاطب به عکس را تعیین کند توجه کنید. وقتی عکسی را ترکیب بندی می‌کنید، نگاه مخاطب به دو شیوه کلی در عکس هدایت می‌شود؛ شیوه سیال و شیوه ابداعی.

شیوه سیال : در این روش،‌ نگاه مخاطب به وسیله خطوط هدایت شونده در عکس به گردش در‌ می‌آیند. این خطوط می‌توانند خطوط جاده یا رودخانه باشند. همچنین در این روش به وسیله ساختن پیش‌زمینه، میان زمینه و پس زمینه، نگاه مخاطب بین این سطوح به گردش درمی‌آید.

شیوه ابداعی : در این شیوه، بدون استفاده از روش‌های ترکیب بندی رایج، با قرار دادن سوژه‌های اصلی در نقاط مناسب و بدون استفاده از خطوط هدایت شونده، نگاه مخاطب بین این سوژ‌ه‌ها به گردش درمی‌آید. مهم‌ترین مسئله در این روش، قرارگیری مناسب سوژ‌ه‌های مورد نظر در کادر است، به شیوه‌ای که ارتباطی بین آنها به وجود بیاید.

اگر عکس بالا را نگاه کنید، چشمان شما خودبخود به سمت ساختمانی که در یک سوم بالایی سمت چپ کادر قرار دارد هدایت می‌شود. دلیل آن هم این است که اکثر انسان‌ها از سمت چپ و بالای کادر شروع به دیدن عکس می‌کنند. سپس نگاه به سمت پایین ساختمان و از آنجا به روی پل هدایت می‌شود. این عناصر، تشکیل یک مثلث می‌دهند، که پل نقش بسیار مهمی در آن دارد. پل نگاه را از سمت ساختمان به بیرون کادر برده و دوباره به سمت ساختمان و مردم ایستاده در پایین ساختمان هدایت می‌کند.

۲ . حاشیه‌های کادر خود را ببینید!

برای اینکه در یک عکس به توازن برسیم، باید حاشیه های کادر ما توازن داشته باشند. به صورت طبیعی نگاه انسان از مرکز کادر به سمت حاشیه‌های آن متمایل می‌شود. برای اینکه بتوانید نگاه مخاطبتان را بر روی عکس خود متمرکز نگه دارید، باید با قرار دادن عناصر مناسب در حاشیه‌های کادر، نگاه او را به سمت سوژه مورد نظر خود بازگردانید. یکی از دلایلی که در اغلب عکس‌های منظره، در گوشه‌های کادر شاخ و برگ درختان را قرار می‌دهند همین مساله است. تکنیک دیگری که برای این کار استفاده می‌شود، تیره‌ کردن حاشیه‌های کادر یا همان استفاده از وینت (Vignette) است.

به شاخه‌های قرار گرفته در گوشه‌های این عکس دقت کنید. این شاخه‌ها بخوبی نگاه مخاطب را در کادر نگه می‌دارند. عملکرد بهتر اشیاء به این منظور، برای قرار گرفتن در حاشیه کادر، منوط به استفاده از تنها قسمتی از آنها در کادر است.

۳ . قانون یک سوم‌ها؛ بایدها و نبایدها!
قان یک‌سوم، تنها یک پیشنهاد برای ترکیب بندی است و به هیچ‌وجه نباید به آن نگاه مطلق داشت. اکنون بسیاری از عکاسان تازه‌کار، به صورت بی‌رویه و بسیار دقیقی در ترکیب‌بندی‌های خود از قانون یک‌سوم‌ها استفاده می‌کنند، در حالی که در بسیاری از عکس‌هایشان، با ترکیب‌بندی مرکزگرا یا انواع دیگر ترکیب بندی، به نتیجه بهتری دست میافتند.
قانون یک‌سوم‌ها یعنی قراردادن سوژه یا سوژه‌های اصلی در یکی از چهار محدوده‌ای که محل تلاقی خطوطی هستند که کادر را از جهت افقی و عمودی به سه قسمت مساوی تقسیم می‌کند. این شیوه باعث می‌شود که عکس چشم‌نوازتر به نظر آمده و تمرکز چشم بر روی سوژه‌هایی که روی این نقاط قرار دارند بیشتر شود. همچنین استفاده از این روش، باعث سهل شدن ایجاد توازن در عکس می‌شود.

همانطور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، با وجود اینکه عکس کاملاً مطابق با قانون یک‌سوم‌ها ترکیب بندی نشده، به دلیل وجود درخت، که دقیقاَ بر روی یکی از خطوط یک‌سوم قرار دارد، عکس به توازن رسیده است. هردو ساختمانی که در سمت چپ و راست کادر قرار گرفته‌اند، بازهم درحالی که چندان با یک سوم‌ها مطابق نیستند، نقش خطوط راهنما را ایفا کرده و باعث ایجاد تمرکز بر روی سوژه اصلی، یعنی ساختمان وسط کادر می‌شوند. این دو ساختمان همچنین با قرارگرفتن در حاشیه‌های کادر، بخوبی نگاه مخاطب را در عکس حفظ می‌کنند.

با این حال باید گفت که نباید از قرار دادن سوژه اصلی خود در مرکز کادر هراس داشته باشید. سوژه قرار گرفته در مرکز کادر، باعث می‌شود که تمرکز از هر آنچه غیر از سوژه اصلی است برداشته شده و نگاه مخاطب مستقیم به مرکز کادر دوخته شود. این شیوه ترکیب بندی، در صورتی که یک چهره ویژه یا یک نگاه خیره به دوربین در مرکز عکس قرار گیرد، به بهترین شکل موثر خواهد بود. علاوه بر این، توازن ایجاد شده در ترکیب بندی مرکزگرا، بسیار قدرتمندتر از باقی روش‌های ترکیب بندی است.

منبع:

برترین ها