در قسمت دوم آموزش عکاسی به این نتیجه رسیدیم که از دیگر ویژگی یک دوربین خوب خانگی برای عکاسی کودک، عکاسی نوزاد، عکاسی پرتره و عکاسی بارداری، امکان تنظیمات نور بطور مستقل می باشد. به عبارت دیگر بتوان با دوربین، تنظیم سرعت شاتر، دیافراگم و میزان حساسیت نور (ISO) را بصورت مجزا و مستقل از یکدیگر انجام داد.

یکی دیگر از مشخصه های مهم برای این دسته از دوربین ها فلاش سر دوربین همراه با کفشک فلاش است.

فلاش (Flash) یک منبع نور کوچک است که نور را بصورت آنی پرتاب کرده و نور مورد نیاز برای عکاسی را فراهم می آورد. فلاش ها انواع متعدد و ویژگی های منحصر بفردی دارند که هر یک از آنها برای یک کار و برای یک فضا کاربرد دارند. پیش از آنکه وارد مباحث فنی یک فلاش خوب شویم لازم است با انواع آنها آشنایی مختصری پیدا کنیم.

انواع فلاش:
1) فلاش های حرفه ای یا در اصطلاح فلاش های آتلیه ای
2) فلاش های External یا فلاش هایی که روی کفشک دوربین قرار می گیرند
3) فلاش های Internal یا فلاش هایی که بخشی از دوربین عکاسی بوده و روی آنها نصب شده اند

فلاش های حرفه ای: این دسته از فلاش ها بسیار بزرگ و حجیم اند و امکان نصب متعلقات ویژه ای را دارند که به کمک آنها انواع نور پردازی با افکت های ویژه انجام می شود. این فلاش ها مناسب کارهای حرفه ای و  آتلیه عکاسی بوده و برای عکاسی های معمولی در منزل توصیه نمی شوند.

 فلاش های External: این دسته از فلاش ها قابلیت دارند به کمک کفشک مخصوصی که در پایین فلاش قرار دارد روی دوربین قرار بگیرند و نور مورد نیاز برای عکاسی را فراهم آورند. این فلاش ها ابعاد نسبتا کوچکی دارند و مدل های پیشرفته آنها دارای متعلقات ویژه ای هستند که با کمک آنها می توان نور پردازی های نرم و ویژه ای را انجام داد.

 فلاش های Internal: این فلاش ها ساده ترین و راحت ترین وسیله ای هستند که قادرند نور مورد نیاز برای عکاسی را فراهم آورند. استفاده از این فلاش ها سبب می شود تمام سایه های صورت از بین برود و تصویری بی روح و خشن ایجاد شود. ولی جای نگرانی نیست روش هایی وجود دارد که به کمک آنها می توان این نقیصه را بر طرف کرد و به حد اقل رسانید که در ادامه بحث به آن می پردازیم.

ویژگی های فنی فلاش ها:

فلاش های آتلیه ای ویژ گیهای فنی بسیار تخصصی دارند که از حوصله این بحث خارج است. از این رو به بررسی نکات فنی فلاش های External و فلاش های Internal می پردازیم که مورد استفاده عام تری دارند.

قدرت فلاش:
یک فلاش پر قدرت، یک نعمت بزرگ برای عکاس محسوب می شود. قدرت فلاش ها با دو فاکتور مورد ارز یابی قرار می گیرند:

1) میزان پرتاب نور
2) حجم نور

منظور از میزان پرتاب نور این است که نور فلاش ما تا چه مسافتی را می تواند روشن کند. 3 متر؟ 5 متر و یا بیشتر؟ بدیهی است هر چه توان پرتاب نور بیشتر باشد فلاش قوی تر است. مهمترین کاربرد این ویژگی در جایی است که فاصله عکاس با سوژه زیاد است و نور کافی هم برای عکاسی وجود ندارد.
همانطور که در بخش دوم آموزش عکاسی گفتیم از ویژگی های مهم یک دوربین عکاسی خوب برای عکاسی کودک،عکاسی نوزاد  و یا عکاسی پرتره، لنز تله بلند می باشد. با یک لنز تله بلند می توان از فواصل دورتری اقدام به کادر بندی و عکاسی نمود حال اگر نور کافی وجود نداشته باشد از آن سوژه نمی توان عکس خوش آب و رنگی تهیه کرد. و اینجاست که وجود یک فلاش قدرتمند با توان پرتاب بالا اهمیت خود را نشان می دهد.

برای درک حجم نور در ابتدا لازم است کمی با مفهوم دیافراگم و عملکرد آن آشنا شویم. دیافراگم دریچه است در داخل لنز دوربین عکاسی که از مرکز به سمت بیرون باز و بسته می شود و میزان عبور نور را کنترل می کند. فرض کنیم مقدار نور لازم برای ثبت یک عکس با کیفیت عالی معادل 100 شمع می باشد. چنانچه نور موجود در محیط معادل 120 شمع باشد عکس ما روشن تر و در اصطلاح عکاسی،Over Expose می شود. در این حال باید از دیافراگم بسته تری استفاده کرد تا مقدار نور وارد شده به دوربین به 100 شمع برسد. و بالعکس، یعنی اگر نور موجود معادل 80 شمع باشد عکس ما تاریک و در اصطلاح Under Expose می شود و در این حال باید از دیافراگم بازتری استفاده کرد تا نور بیشتری معادل 100 شمع از لنز عبور کند.
در شکل زیر محل قرار گیری دیافراگم در روی لنز و همچنین اعداد دیافراگم و رابطه آنها با روشنی و تیرگی عکس نشان داده شده است.

 پس از این مقدمه کوتاه برگردیم سر موضوع حجم نور فلاش. میزان اندازه گیری حجم نور فلاش به دو عامل بستگی دارد: یکی فاصله فلاش از سوژه و دیگری دیافراگمی که میزان 100 شمع نور را وارد دوربین می کند که با اصطلاح f Number و یا Guide Number نشان داده می شود. به عبارت ساده اگر در فاصله 1 متری از سوژه فلاش بزنیم، دیافراگم لازم برای عبور 100 شمع نور، بیانگر قدرت فلاش و حجم نور فلاش خواهد بود. 

بنابراین فلاشی در که فاصله یک متری از سوژه دیافراگم 11 بدهد دارای قدرت 11 (Guide Number = 11) و فلاشی که در فاصله یک متری دیافراگم 22 بدهد، داری قدرت 22 (Guide Number=22) می باشد. و بدیهی است هر چه این عدد بیشتر باشد حجم نور و قدرت فلاش بیشتر خواهد بود.

نکته مهم:
فلاشی که حجم نور بیشتری دارد الزاما قدرت پرتاب بیشتر و قدرت روشن کردن مسافت دورتر را ندارد! زیرا این امر جدا از قدرت فلاش در حجم نوری که تولید می کند به طراحی کاسه فلاش نیز بستگی دارد (یعنی جایی که لامپ در آن قرار می گیرد).

بنابراین بهتر است فلاشی را انتخاب نماییم که هم حجم نور بیشتری را تولید کند ( بالاتر Guide Number ) و هم قدرت پرتاب نور بیشتری داشته باشد. به همین دلیل سازندگان فلاش های حرفه ای در طراحی کلاهک سر فلاش ها مکانیزم های ویژه ای بکار برده اند تا توان پرتاب نور فلاش ها را بالاتر ببرند. کلاهک این فلاش ها می تواند به سمت جلو زوم کند و نور را تا مسافت دورتری پرتاب کند.            

معایب فلاش های سر دوربین
فلاش های سر دوربین علیرغم سبکی و استفاده راحت، چندان خالی از اشکال هم نیستند. بزرگترین ایرادی که به این فلاش ها وارد است نور تخت و پر کنتراستی است که ایجاد می کنند. این امر موجب می شود عکس بدون سایه و کمی هم خشن شود. از این رو فلاش های حرفه ای مجهز به پوشش تلق مانندی به نام دیفیوزر هستند که نور ملایم تر و سایه های نرم تری ایجاد می کنند. از دیگر ویژگی های جالب توجه این فلاش ها قابلیت پرتاب نور به همه جهات است. بدین ترتیب که کلاهک فلاش می تواند به هر جهتی بچرخد و زاویه پرتاب نور را تغییر دهد. این ویژگی عالی موجب می شود نورهای عالی و منحصر بفردی به سوژه تابیده شود گویی در یک آتلیه عکاسی کودک گرفته شده است.

برخی از دوربین ها فلاش های ثابت و یا بالا جهنده دارند. این فلاش ها قابلیت نصب دیفیوزر ندارند. همچنین نمی توانند به هیچ جهتی بچرخند. در نتیجه فقط به جهت مستقیم نور پرتاب می کنند که در اثر آن سایه های صورت در عکاسی پرتره از بین می رود و تصویری خشن و بی روح ایجاد می شود.  در طراحی این فلاش ها تلاش شده با قرار دادن یک شبکه چهار خانه در جلوی لامپ این اثر را تعدیل کنند ولی کافی نیست. از این رو می توان بطور موقت یک تکه کوچک دستمال کاغذی بر روی آن قرار داد تا نور ملایم تری بسمت سوژه بتابد و تصویر نرم تری ایجاد شود.

نتیجه گیری:
سومین ویژگی یک دوربین خانگی مناسب برای عکاسی کودک, عکاسی نوزاد, عکاسی بارداری و عکاسی پرتره فلاش سر خود توام با کفشک فلاش می باشد و مهمترین ویژگی این فلاش ها عبارتند از:
1) قدرت پرتاب نور بالا
2) حجم نور بالا (Guide Number)
3) قابلیت چرخش در تمام جهات
4) قابلیت استفاده از دیفیوزر

منبع:

نقش باران